Ustawa o ochronie sygnalistów – co musisz wiedzieć?
Meta description: Polska ustawa o ochronie sygnalistów (Dz.U. 2024 poz. 928) wprowadza realną ochronę dla osób zgłaszających naruszenia prawa i nakłada konkretne obowiązki na firmy. Sprawdź, kogo dotyczy i jakie są konsekwencje.
Lead: Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. wprowadza zasady ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa. To ważne zarówno dla pracowników, jak i dla działów HR i Compliance — sprawdź, co wymaga od Twojej organizacji.
Wprowadzenie
Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. 2024 poz. 928) implementuje do polskiego porządku prawnego unijną dyrektywę dotyczącą ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa. W praktyce zmiany te nakładają obowiązki na wiele podmiotów — zwłaszcza pracodawców zatrudniających większą liczbę osób.
Kogo obejmuje ochrona zgodnie z ustawą?
Ustawa obejmuje szerokie spektrum osób — nie tylko pracowników na umowie o pracę, ale też osoby współpracujące, kontrahentów, wolontariuszy czy stażystów. W praktyce obowiązek wdrożenia wewnętrznych kanałów zgłaszania dotyczy m.in. podmiotów, na rzecz których pracę zarobkową wykonuje co najmniej 50 osób (z pewnymi wyjątkami i szerszymi regulacjami dla sektora publicznego).
Jakie nieprawidłowości można zgłaszać?
Ustawa pozwala zgłaszać szeroki katalog naruszeń — od nieprawidłowości w zamówieniach publicznych, przez kwestie ochrony środowiska i bezpieczeństwa produktów, po naruszenia prawa dotyczące ochrony danych czy finansów publicznych. Przepisy umożliwiają też uwzględnienie naruszeń wewnętrznych polityk i kodeksów etycznych firmy.
Jakie obowiązki nakłada ustawa?
- Utworzenie wewnętrznych kanałów zgłoszeń (formularz, kanały elektroniczne, wyznaczenie osoby odpowiedzialnej).
- Zapewnienie poufności i, na żądanie, możliwości anonimowego zgłoszenia.
- Szybkie potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia i przeprowadzenie procedury weryfikacyjnej.
- Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi oraz mechanizmy naprawcze/odszkodowawcze w przypadku naruszeń tej ochrony.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów
Nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy może skutkować sankcjami administracyjnymi i finansowymi oraz roszczeniami odszkodowawczymi. Dodatkowo brak procedur naraża firmę na szkody reputacyjne i możliwe konsekwencje prawne wobec osób odpowiedzialnych za wdrożenie procedur.
Gdzie przeczytać pełny tekst ustawy?
Pełny tekst ustawy (wersja opublikowana) znajdziesz w Dzienniku Ustaw oraz na stronach Sejmu: Ustawa o ochronie sygnalistów — tekst (Sejm).
Podsumowanie – dlaczego warto działać już teraz?
| Powód | Krótki opis |
|---|---|
| Obowiązek prawny | Ustawowe wymogi wymagają wdrożenia procedur wewnętrznych przez objęte podmioty. |
| Ochrona reputacji | Sprawny system pozwala na wczesne wykrycie problemów i budowę zaufania w organizacji. |
| Ryzyko kar | Brak zgodności może skutkować sankcjami i odszkodowaniami. |
| Zgodność od zaraz | Gotowe rozwiązania SaaS (np. Signalia.pl) umożliwiają szybkie wdrożenie kanałów zgłoszeń. |
Signalia.pl — bezpieczny system do obsługi zgłoszeń sygnalistów zgodny z wymogami prawa. Masz pytania? Skontaktuj się z nami.
